Spółka dominująca obowiązek zawiadomienia i konsekwencje jego zaniechania

OBOWIĄZEK ZAWIADOMIENIA O POWSTANIU STOSUNKU DOMINACJI

Spółka dominującą zobowiązana jest do zawiadomienia swojej spółki zależnej o powstałej relacji, co służyć ma transparentności stosunków kapitałowych w spółkach. Zawiadomieniu podlega również ustanie stosunku dominacji.

Obowiązek zawiadomienia dotyczy zasadniczo spółki bezpośrednio dominującej, a zatem spółki, która pozostaje powiązana kapitałowo, personalnie, ustrojowo lub umowne ze spółką zależną.

WYJĄTEK!

Wyjątkiem od sytuacji, kiedy o stosunku dominacji zawiadamia spółka bezpośrednia dominująca, jest przypadek, kiedy w spółce zależnej wspólnikiem jest zarówno dana spółka jak i spółka lub spółdzielnia od niej zależna. W takiej sytuacji nabycie lub wykonywanie praw z jednostek uczestnictwa przez taką spółkę lub spółdzielnię uważa się za nabycie lub wykonywanie praw przez spółkę dominującą. W takiej relacji spółką zawiadamiająca jest spółką pośrednio dominująca.

Powiązania spółek należy oceniać na podstawie art. 4 § 1 pkt 4 KSH, który definiuje spółkę dominującą jako spółkę, która:

1. dysponuje bezpośrednio lub pośrednio większością głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik albo użytkownik, bądź w zarządzie innej spółki kapitałowej (spółki zależnej), także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub
2. jest uprawniona do powoływania lub odwoływania większości członków zarządu innej spółki kapitałowej (spółki zależnej) albo spółdzielni (spółdzielni zależnej), także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub
3. jest uprawniona do powoływania lub odwoływania większości członków rady nadzorczej innej spółki kapitałowej (spółki zależnej) albo spółdzielni (spółdzielni zależnej), także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub
4. członkowie jej zarządu stanowią więcej niż połowę członków zarządu innej spółki kapitałowej (spółki zależnej) albo spółdzielni (spółdzielni zależnej), lub
5. dysponuje bezpośrednio lub pośrednio większością głosów w spółce osobowej zależnej albo na walnym zgromadzeniu spółdzielni zależnej, także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub
6. wywiera decydujący wpływ na działalność spółki kapitałowej zależnej albo spółdzielni zależnej, w szczególności przez zawarcie między spółką dominującą a spółką zależną umowy przewidującej zarządzanie spółką zależną lub przekazywanie zysku przez taką spółkę.

Spółką dominującą może być każda polska spółka handlowa (spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, prosta spółka akcyjna i spółka akcyjna), jak również spółka zagraniczna, która odpowiada typologii spółek polskich.

Spółką zależną może być wyłącznie spółka kapitałowa (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, prosta spółka akcyjna i spółka akcyjna).

FORMA I TERMIN ZAWIADOMIENIA

Zawiadomienie może zostać dokonane w dowolnej formie i jest skuteczne z chwilą, gdy doszło do adresata (spółki zależnej) w taki sposób, że mógł on się zapoznać z jego treścią, niemniej należy mieć na względzie konieczność udowodnienia zawiadomienia o powstaniu stosunku dominacji, w związku z czym powinno ono zostać dokonane w formie co najmniej dokumentowej. Możliwe jest również dokonanie zawiadomienia w formie elektronicznej, które staje się skuteczne z chwilą, gdy zostało wprowadzone do środka komunikacji elektronicznej w sposób, który umożliwił adresatowi zapoznanie się z jego treścią.

Spółka dominująca powinna zawiadomić spółkę zależną w terminie 2 tygodni od dnia powstania stosunku dominacji.

Moment powstania stosunku dominacji nie zawsze jednak będzie zależny od samej spółki dominującej, ponieważ do powstania stosunku pomiędzy spółkami może dojść np. na skutek zbycia akcji uprzywilejowanych przez podmioty trzecie. W takiej sytuacji spółka dominująca może uzyskać taką informację z opóźnieniem i przyjmuje się, że termin zawiadomienia biegnie od dnia powzięcia informacji przez spółkę dominującą.

ZAWIESZENIE WYKONYWANIA PRAWA GŁOSU

Sankcją za niedochowanie obowiązku informacyjnego jest zakaz wykonywania prawa głosu z udziałów lub akcji, które przekraczają 33% kapitału zakładowego w spółce zależnej.

Oznacza to, że spółka dominująca w dalszym ciągu może skutecznie głosować z praw lub udziałów, które reprezentują do 33% kapitału zakładowego spółki zależnej.

Sankcja zawieszenia utrzymuje się od dnia następującego po upływie ostatniego dnia dwutygodniowego terminu wyznaczonego na dokonanie zawiadomienia, aż do momentu, w którym spółka dominująca dokona zawiadomienia spółki zależnej.

Co ważne, obowiązek zawiadomienia dotyczy spółek dominujących bez względu na charakter powiązań, natomiast sankcja za naruszenie tego obowiązku znajduje zastosowanie wyłącznie do tych spółek, których dominacja ma charakter kapitałowy, ponieważ tylko w takim przypadku możliwa jest realizacja sanki w postaci zawieszenia wykonywania prawa głosu.

Sankcja ta zbliżona jest do norm o charakterze publicznoprawnym, nie zaś dobrowolnego zobowiązania i zgodnie z doktryną prawa handlowego należy zaklasyfikować ją jako zawieszenie sankcyjno-restrykcyjne.

NIEWAŻNOŚĆ UCHWAŁ

Jeżeli spółka dominująca, pomimo niezawiadomienia spółki zależnej o powstaniu stosunku dominacji, zagłosuje z udziałów lub akcji reprezentujących więcej niż 33% kapitału zakładowego, to uchwała taka jest nieważna, chyba że większość głosów oraz wymagane kworum zostały zachowane bez uwzględniania głosów nieważnych. W takiej sytuacji głosy zawieszone traktuje się tak jakby nie brały udziału w głosowaniu.

WZÓR ZAWIADOMIENIA

Pobierz wzór zawiadomienia przegotowanego przez Kancelarię BBS:

WZÓR ZAWIADOMIENIA O POWSTANIU STOSUNKU DOMINACJI