fbpx
       

Zmiany regulaminu arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej

Rada Arbitrażowa Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej opracowała projekt nowego regulaminu arbitrażowego.

Analiza projektu wskazuje na znaczące zmiany w postępowaniu arbitrażowym, które mają na celu uproszczenie i przyspieszenie postępowania. Przede wszystkim, nowy Trybunał Arbitrażowy, który ma zastąpić dotychczas rozstrzygający spory Zespół Orzekający, zyskuje w projekcie nowego regulaminu dużą swobodę w prowadzeniu postępowania, co umożliwia bardziej elastyczne podejście do rozpatrywanych spraw.

Zwiększenie swobody Trybunału obejmuje m.in. możliwość samodzielnego wyboru prawa właściwego, które będzie stosowane, jeśli strony nie ustaliły tego wcześniej. Zniesiona została zasady, iż Warszawa jest domyślnym miejscem postępowania, a język polski jest językiem domyślnym postępowania, wobec czego Trybunał określa język postępowania oraz miejsce, w którym będzie ono prowadzone, po zasięgnięciu opinii stron.

W kwestii uproszczenia i przyspieszenia postępowania, Trybunał będzie mógł zdecydować, że pisma procesowe będą doręczane wyłącznie drogą elektroniczną, i nie będzie w tym celu wymagana zgoda stron, jak to miało miejsce dotychczas. Wprowadzone zmiany obejmują również zwiększenie liczby spraw rozstrzyganych przez arbitra jedynego, co stanie się możliwe dzięki podniesieniu wartości przedmiotu sporu (WPS) z 40 tys. zł do aż 100 tys. zł. Ponadto, wprowadzono procedurę wczesnego rozstrzygnięcia sporu (early determination) w przypadku spraw oczywiście zasadnych lub bezzasadnych, a także skrócono wymóg, iż wyrok powinien zostać wydany w określonym terminie, z 9 na 6 miesięcy od dnia powołania Trybunału Arbitrażowego.

Proponowane zmiany to nie tylko krok do zwiększenia efektywności i usprawnienia postępowań arbitrażowych, ale także sprostanie oczekiwaniom użytkowników arbitrażu względem Sądu Arbitrażowego. Sprostanie tym oczekiwaniom jest nie tylko wyzwaniem, ale również okazją dla Sądu Arbitrażowego do wzmocnienia swojej pozycji i zapewnienia, że arbitraż pozostanie atrakcyjną alternatywą dla sądownictwa powszechnego.

Poniżej, przedstawiamy najważniejsze zmiany w stosunku do obecnych uregulowań.

Zespół Arbitrażowy / Trybunał Arbitrażowy

Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
Spór rozstrzygany jest przez Zespół Orzekający powołany zgodnie z Regulaminem. Zespół orzekający składa się z trzech arbitrów, w tym arbitra przewodniczącego (§ 1 ust. 3).Spór rozstrzygany przez Trybunał Arbitrażowy składający się z arbitra jedynego albo większej liczby arbitrów (§ 2).

Właściwość Zespołu Orzekającego / Trybunału Arbitrażowego

Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
Zespół Orzekający jest właściwy, jeżeli:

1.  strony są związane zapisem na sąd polubowny, poddającym spory rozstrzygnięciu na podstawie Regulaminu,

2.  pozwany, któremu został doręczony odpis pozwu wraz z wnioskiem powoda o rozstrzygnięcie sporu na podstawie Regulaminu, wyraził we właściwej formie zgodę (§ 3 ust. 1).

[brak postanowień wskazujących na konkretne okoliczności, w których Trybunał Arbitrażowy jest właściwy do rozstrzygnięcia sporu; Trybunał Arbitrażowy rozstrzyga o swojej właściwości i bada istnienie, ważność i skuteczność zapisu na sąd polubowny]
Zarzut braku właściwości Trybunału Arbitrażowego może zostać podniesiony nie później niż w odpowiedzi na pozew  (§ 3 ust. 3).Zarzut braku właściwości Trybunału Arbitrażowego może zostać podniesiony przez pozwanego nie później niż w odpowiedzi na wezwanie na arbitraż, a przez powoda nie później niż w pierwszym piśmie po wytoczeniu powództwa wzajemnego. Zarzut, że zgłoszone w toku postępowania żądanie drugiej strony wykracza poza zakres zapisu na sąd polubowny, może zostać zgłoszony nie później niż w pierwszym piśmie po zgłoszeniu żądania (§ 3 ust. 2).
[brak postanowienia o rozstrzyganiu o właściwości przez Trybunał Arbitrażowy z własnej inicjatywy]Jeżeli pozwany nie wda się w spór, Trybunał Arbitrażowy rozstrzygnie o swojej właściwości z własnej inicjatywy (§ 3 ust. 2).

Regulamin

Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
Możliwość uzgodnienia przez strony odmiennych reguł postępowania niż te, które wynikają z Regulaminu poza wyjątkami, które nie mogą być przedmiotem odmiennych uzgodnień (§ 4 ust. 2).[brak postanowień o możliwości uzgodnienia przez strony odmiennych reguł postępowania]
Zasada należytej staranności
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
Obowiązek Sądu Arbitrażowego oraz Zespołu Orzekającego wykonywania czynności z należytą starannością, w tym dążenie do skuteczności i wykonalności orzeczeń (§ 5 ust. 1).[brak postanowienia o należytej staranności]

Obowiązek Trybunału Arbitrażowego do wydania wyroku, który będzie mógł zostać wykonany lub uznany (§ 6 ust. 3).

Podstawy rozstrzygnięcia sporu

Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
W braku wskazania stosuje się prawo, które pozostaje w najściślejszym związku z rozpatrywanym stosunkiem prawnym (§ 6 ust. 1).Jeżeli strony nie wybrały prawa, stosuje się prawo, które Trybunał Arbitrażowy uzna za właściwe (§ 5 ust. 1).
W każdym przypadku Zespół Orzekający bierze pod uwagę postanowienia umowy łączącej strony oraz ustalone zwyczaje mające zastosowanie do danego stosunku prawnego (§ 6 ust. 4).

Język postępowania

Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
W braku uzgodnienia stron, językiem postępowania jest język polski (§ 13 ust. 1).Jeżeli strony nie uzgodnią języka postępowania, Trybunał Arbitrażowy ustali go po zasięgnięciu opinii stron (§ 8 ust. 1).
[brak postanowień o oznaczeniu języka komunikacji]Komunikacja między Sądem Arbitrażowym i stronami oraz między Sądem Arbitrażowym i arbitrami odbywa się w języku polskim lub angielskim (§ 8 ust. 3).

Miejsce postępowania

Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
Jeżeli strony nie postanowiły inaczej, miejscem postępowania jest miasto stołeczne Warszawa (§ 14 ust. 1).Jeżeli strony nie uzgodnią miejsca  postępowania, Trybunał Arbitrażowy ustali je po zasięgnięciu opinii stron (§ 9 ust. 1).
[brak możliwości przeprowadzenia narady lub innych czynności za pomocą środków porozumiewania się na odległość]Trybunał Arbitrażowy może postanowić, że narada lub inne czynności lub że zostaną przeprowadzone za pomocą środków porozumiewania się na odległość (§ 9 ust. 2).

Doręczenia

Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
Zespół Orzekający może postanowić, iż pisma będą doręczane za zgodą stron wyłącznie pocztą elektroniczną (§ 11 ust. 7).Trybunał Arbitrażowy może postanowić, że pisma doręczane będą wyłącznie pocztą elektroniczną (§ 10 ust. 2).
W piśmie strona potwierdza fakt jego doręczenia lub nadania stronie przeciwnej (§ 11 ust. 6).[brak obowiązku potwierdzenia przez stronę faktu doręczenia lub nadania stronie przeciwnej]
Pismo wysłane pocztą elektroniczną lub w inny sposób za pomocą środków porozumiewania się na odległość uważa się za doręczone w dniu jego wysłania, chyba że pismo nie dotarło do adresata (§ 11 ust. 10).Pismo wysłane pocztą elektroniczną lub za pomocą innych środków porozumiewania się na odległość uważa się za doręczone w dniu jego wysłania (§ 10 ust. 3).

Terminy

Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
Przesunięcie biegu terminu, jeżeli następny dzień po dniu doręczenia pisma jest świętem państwowym lub innym dniem wolnym od pracy (§ 11 ust. 2).Przesunięcie biegu terminu, jeżeli następny dzień po dniu doręczenia pisma jest dniem wolnym od pracy w państwie, w którym pismo ma zostać doręczone (§ 11 ust. 2).
[brak ogólnego uprawnienia Dyrektora Generalnego do zawieszania, przedłużania i przywracania terminów zakreślonych w Regulaminie lub które sam wyznaczył]Dyrektor Generalny może z ważnej przyczyny zawieszać, przedłużać i przywracać terminy zakreślone w Regulaminie oraz terminy, które wyznaczył (§ 11 ust. 3).

Zmiana pełnomocnika

Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
[brak postanowienia o obowiązku zawiadomienia o zmianie pełnomocnika]Obowiązek niezwłocznego zawiadomienia Trybunału Arbitrażowego, Sądu Arbitrażowego i drugiej strony o zmianie pełnomocnika (§ 12 ust. 1).
[brak postanowienia o możliwości wykluczenia pełnomocnika]Trybunał Arbitrażowy może wykluczyć pełnomocnika z udziału w postępowania po zasięgnięciu opinii stron, w celu usunięcia konfliktu interesów (§ 12 ust. 2).

Bezstronność i niezależność lub obowiązki arbitra

Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
W oświadczeniu o przyjęciu funkcji arbitra,  arbiter zobowiązuje się do należytego wykonania obowiązków arbitra (§ 15 ust. 3).[brak obowiązku arbitra umieszczenia w oświadczeniu zobowiązania do należytego wykonania obowiązków]
Dyrektor Generalny niezwłocznie doręcza stronom oraz pozostałym arbitrom odpisy pisemnego oświadczenia arbitra o przyjęciu funkcji (§ 15 ust. 5).[brak obowiązku Dyrektora Generalnego niezwłocznego doręczenia stronom i pozostałym arbitrom odpisów pisemnego oświadczenia arbitra o przyjęciu funkcji]
W razie odmowy przyjęcia funkcji arbitra osoba wskazana do pełnienia tej funkcji zawiadamia o tym niezwłocznie na piśmie Dyrektora Generalnego (§ 15 ust. 8).[brak obowiązku niezwłocznego zawiadomienia na piśmie Dyrektora Generalnego o odmowie przyjęcia funkcji arbitra]
Lista Arbitrów
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
Zasady tworzenia Listy Arbitrów i powoływania arbitrów (§ 16).[brak postanowień o liście arbitrów – paragraf usunięty]
Ograniczenia dotyczące pełnienia funkcji arbitra i pełnomocnika strony
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
Zastępcy Dyrektora Generalnego nie mogą pełnić funkcji arbitra, a także występować w charakterze pełnomocnika strony (§ 17 ust. 1 i 2).[w nowym projekcie regulaminu brak jakiejkolwiek wzmianki o funkcji Zastępcy Dyrektora Generalnego]
Liczba arbitrów
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
Spór rozstrzyga arbiter jedyny jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza 40.000 zł, chyba że strony uzgodniły rozpoznanie sporu przez Zespół Orzekający, a także, jeśli strony tak uzgodniły oraz gdy ze względu na okoliczności sprawy lub uzasadniony wniosek strony, tak postanowiła Rada Arbitrażowa (§ 18 ust. 2)Spór rozstrzyga arbiter jedyny jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza 100.000 zł (§ 15 ust. 3).
Powołanie arbitrów
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
Dyrektor Generalny przesyła stronom Listę Arbitrów wzywa każdą z nich, aby w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż 14 dni, powołała jednego arbitra. Wzywając pozwanego do powołania arbitra Dyrektor Generalny zawiadamia go o powołaniu arbitra przez powoda (§ 19 ust. 1).Powód powołuje arbitra w wezwaniu na arbitraż, a pozwany powołuje arbitra najpóźniej w ostatnim dniu terminu na wniesienie odpowiedzi na wezwanie na arbitraż (§ 16 ust. 1).

 

 

[brak procedury powołania arbitra uzależnionej od wartości powództwa wzajemnego lub zarzutu potrącenia przedmiotu sporu]Jeżeli po uwzględnieniu wartości powództwa wzajemnego lub zarzutu potrącenia wartość przedmiotu sporu przekracza 100.000 zł, Dyrektor Generalny wzywa każdą ze stron, aby w terminie nie krótszym niż 7 dni powołała jednego arbitra, chyba że strony uzgodniły, że spór ma zostać rozstrzygnięty przez arbitra jedynego (§ 16 ust. 2).
Dyrektor Generalny wzywa arbitrów do powołania w terminie 14 dni arbitra przewodniczącego (§ 19 ust. 2).

 

Dyrektor Generalny wzywa arbitrów, by wspólnie powołali arbitra przewodniczącego w terminie nie krótszym niż 7 dni (§ 16 ust. 3).
Na wniosek arbitrów, zgłoszony przed upływem terminu, Dyrektor Generalny z ważnej przyczyny może przedłużyć ten termin o nie więcej niż 14 dni (§ 19 ust. 2).Dyrektor Generalny może z ważnej przyczyny zawieszać, przedłużać i przywracać terminy zakreślone w Regulaminie oraz terminy, które wyznaczy (§ 11 ust. 3).
Jeżeli strona wniosła o wyłączenie arbitra przed powołaniem arbitra przewodniczącego, termin do powołania arbitra przewodniczącego zaczyna biec na nowo od dnia powiadomienia arbitrów o oddaleniu wniosku o wyłączenie (§ 19 ust.  2).[brak postanowień o rozpoczęciu biegu terminu do powołania arbitra na nowo, jeżeli stron wniosła o wyłączenie arbitra przed powołaniem arbitra przewodniczącego]
Jeżeli spór ma zostać rozstrzygnięty przez arbitra jedynego, Dyrektor Generalny wzywa strony do uzgodnienia i powołania arbitra w terminie 14 dni (§ 19 ust. 3).Jeżeli spór ma zostać rozstrzygnięty przez arbitra jedynego, Dyrektor Generalny wzywa strony, by wspólnie powołały go w terminie nie krótszym niż 7 dni (§ 19 ust. 3).
Jeżeli strony uzgodniły, że arbitra lub arbitra przewodniczącego ma powołać osoba trzecia, a osoba ta nie dokonała powołania w terminie oznaczonym przez strony, lub jeśli strony nie określiły terminu, Dyrektor Generalny wzywa tę osobę, aby w terminie nie krótszym niż 14 dni od wezwania dokonała powołania (§ 19 ust. 4).Jeżeli strony uzgodniły, że arbitra ma powołać osoba trzecia, Dyrektor Generalny wzywa ją, aby powołała go w terminie nie krótszym niż 7 dni, chyba że strony uzgodniły inny termin (§ 16 ust. 5).

 

[brak uprawnienia Rady Arbitrażowej do odwołania arbitra powołanego przez drugą stronę i powołania arbitrów za obie strony]W szczególnie uzasadnionych przypadkach Rada Arbitrażowa może odwołać arbitra powołanego przez drugą stronę i powołać arbitrów za obie strony (§ 16 ust. 8).
Strona może powołać arbitra zapasowego na wypadek odmowy przyjęcia funkcji lub wygaśnięcia mandatu arbitra (§ 19 ust. 6).[brak postanowień o arbitrze zapasowym]
W razie odmowy przyjęcia funkcji przez arbitra lub niezłożenia oświadczenia, Dyrektor Generalny ponownie wzywa stronę, strony lub arbitrów do wskazania arbitra, w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż 14 dni (§ 19 ust. 7).W razie odmowy przyjęcia funkcji przez osobę powołaną na arbitra przez stronę, strony, arbitrów albo osobę trzecią, Dyrektor Generalny wzywa stronę, strony, arbitrów albo osobę trzecią do powołania kolejnego arbitra w terminie nie krótszym niż 7 dni (§ 16 ust. 9).
Nominacja zastępcza arbitrów
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
Rada Arbitrażowa powołuje arbitra spośród osób wpisanych na Listę Arbitrów. Może jednak powołać arbitra spoza Listy Arbitrów, zwłaszcza jeżeli jest to uzasadnione szczególnym charakterem sporu, wolą stron lub kwalifikacjami arbitra (§ 20 ust. 2).[brak postanowień o obowiązku powołania arbitra spośród osób wpisanych na Listę Arbitrów oraz o wyjątkach od tego obowiązku, w związku z usunięciem postanowień o Liście Arbitrów oraz o nominacji zastępczej]
Wyłączenie arbitra
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
Strona, składając wniosek o wyłączenie arbitra, podaje okoliczności uzasadniające żądanie (podstawy wyłączenia), wraz z odpisami dla drugiej strony oraz arbitrów (§ 22 ust. 2).[brak obowiązku wskazania okoliczności uzasadniających żądanie o wyłączenie arbitra]

Strona może wnieść do Rady Arbitrażowej za pośrednictwem Dyrektora Generalnego o wyłączenie arbitra w terminie 14 dni od dnia powzięcia wiadomości o podstawie wyłączenia (§ 17 ust. 2).

Jeżeli przewodniczący Rady Arbitrażowej uzna to za celowe, może umożliwić zajęcie stanowiska w odniesieniu do wniosku przez pozostałych arbitrów (§ 22 ust. 6)Arbitrzy oraz druga strona mogą ustosunkować się do wniosku o wyłączenie arbitra w terminie 14 dni od dnia doręczenia im odpisu wniosku (§ 17 ust. 3).
Jeżeli wniosek o wyłączenie dotyczy więcej niż jednego arbitra, Rada Arbitrażowa wydaje odrębne postanowienie w odniesieniu do każdego arbitra (§ 22 ust. 7).[brak postanowienia o obowiązku Rady Arbitrażowej wydania odrębnego postanowienia w odniesieniu do każdego arbitra, jeżeli wniosek o wyłączenie dotyczy więcej niż jednego arbitra]
Ustąpienie i odwołanie arbitra
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
Strony odwołując arbitra, składają Dyrektorowi Generalnemu zgodne oświadczenia na piśmie (§ 23 ust. 2).Strony odwołując arbitra, składają oświadczenie arbitrowi oraz Dyrektorowi Generalnemu (§ 18 ust. 2).
W razie dwukrotnego ustąpienia lub odwołania przez strony lub Radę Arbitrażową arbitra powołanego przez tę samą stronę, druga strona może, w terminie 7 dni od dnia, w którym dowiedziała się o ustąpieniu lub odwołaniu arbitra, zażądać zastępczego powołania arbitra za tę stronę przez Radę Arbitrażową. […] (§ 23 ust. 4)[…] Jednak w razie dwukrotnego ustąpienia, wyłączenia albo odwołania arbitra powołanego przez tę samą stronę, przez arbitrów albo osobę trzecią, kolejnego arbitra powołuje Rada Arbitrażowa. W razie śmierci, ustąpienia, wyłączenia albo odwołania arbitra powołanego przez Radę Arbitrażową kolejnego arbitra powołuje Rada Arbitrażowa (§ 19 ust. 1).
Wygaśnięcie mandatu arbitra
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
Jeżeli po zakończeniu postępowania dowodowego wygasł mandat arbitra powołanego przez stronę, bądź arbiter nie wykonuje czynności wynikających z pełnionej funkcji, Rada Arbitrażowa może postanowić, że spór zostanie rozstrzygnięty przez pozostałych arbitrów wchodzących w skład Zespołu Orzekającego (§ 21 ust. 3).Jeżeli mandat arbitra wygasł po rozprawie, Rada Arbitrażowa może postanowić, że spór zostanie rozstrzygnięty przez pozostałych arbitrów (§ 19 ust. 3)

 

Wszczęcie postępowania
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
Postępowanie może być wszczęte przez wniesienie do Sądu Arbitrażowego pozwu lub wezwania na arbitraż (§ 24).Postępowanie może być wszczęte wyłącznie przez złożenie wezwania na arbitraż (§ 20).
Wezwanie na arbitraż
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
[brak postanowień o wymogach formalnych wezwania na arbitraż, a zamiast nich postanowienia o wymogach formalnych pozwu (§ 25 ust. 1-3)]Wymogi formalne wezwania na arbitraż (§ 21 ust. 1 – 2).
Opłata arbitrażowa oraz braki wezwania na arbitraż
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
Termin, w którym Dyrektor Generalny wzywa powoda do uiszczenia opłaty arbitrażowej – nie krótszy niż 14 dni (§ 26 ust. 1).Termin, w którym Dyrektor Generalny wzywa powoda do uiszczenia opłaty arbitrażowej – nie krótszy niż 7 dni (§ 22 ust. 1).
Termin na uzupełnienie braków – nie krótszy niż 14 dni (§ 26 ust. 2).Termin na uzupełnienie braków – nie krótszy niż 7 dni (§ 22 ust. 2).
Uprawnienie Dyrektora Generalnego do wezwania powoda do wyznaczenia arbitra, jeżeli nie został wskazany w pozwie (§ 26 ust. 4).[brak uprawnienia do wezwania powoda do wyznaczenia arbitra]
Uprawnienie Dyrektora Generalnego do niezwłocznego zwrócenia uwagi powodowi w razie wątpliwości Zespołu Orzekającego odnośnie swojej właściwości do rozstrzygnięcia sporu i wezwania go do zajęcia na piśmie stanowiska w wyznaczonym terminie, nie dłuższym niż 14 dni (§ 26 ust. 5).[brak uprawnienia Dyrektora Generalnego do zwrócenia uwagi powodowi i wezwania go do zajęcia stanowiska w przypadku wątpliwości Trybunału Arbitrażowego odnośnie właściwości]
Uprawnienie Dyrektora Generalnego do wezwania powoda do uzupełnienia pozwu, w razie podtrzymania przez powoda żądania rozpoznania sporu przez Zespół Orzekający (§ 26 ust. 5).[brak uprawnienia Dyrektora Generalnego do wezwania powoda do uzupełnienia pozwu, w razie podtrzymania przez powoda żądania rozpoznania sporu]
Odpowiedź na pozew/wezwanie na arbitraż
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
W uzasadnionym przypadku Dyrektor Generalny może, na wniosek pozwanego, złożony przed upływem tego terminu, przedłużyć termin do wniesienia odpowiedzi na pozew (§ 27 ust. 1).Dyrektor Generalny może z ważnej przyczyny zawieszać, przedłużać i przywracać terminy zakreślone w Regulaminie oraz terminy, które wyznaczy (§ 11 ust. 3).
[brak postanowień o obowiązku wniesienia odpowiedzi na pozew w konkretnej formie– papierowej i elektronicznej]Odpowiedź na wezwanie na arbitraż powinna zostać wniesiona w wersji papierowej oraz wersji elektronicznej (§ 23 ust. 2).
[brak postanowień o wymogach formalnych odpowiedzi na wezwanie na arbitraż, a zamiast nich postanowienia o wymogach formalnych odpowiedzi na pozew (§ 25 ust. 3-5)]Wymogi formalne odpowiedzi na wezwanie na arbitraż (§ 23 ust. 2 i 3).
Umowa o finansowanie sporu przez osobę trzecią
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
[brak postanowień o umowie o finansowanie sporu przez osobę trzecią]Obowiązek bezzwłocznego poinformowania Trybunału Arbitrażowego o tożsamości osoby finansującej spór (§ 24).
Powództwo wzajemne oraz potrącenie
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
[brak postanowienia o możliwości wezwania pozwanego do uzupełnienia braków w terminie nie krótszym niż 7 dni]Jeżeli pismo zawierające powództwo wzajemne nie odpowiada wymogom, o którym mowa w ust. 2 zdanie pierwsze, Trybunał Arbitrażowy wzywa pozwanego do uzupełnienia braków w terminie nie krótszym niż 7 dni (§ 25 ust. 3).
[brak postanowienia o przesłankach pozostawienia powództwa wzajemnego bez rozpoznania]Trybunał Arbitrażowy pozostawia powództwo wzajemne bez rozpoznania w razie:

1.       nieuiszczenia w terminie opłaty rejestracyjnej lub arbitrażowej, lub

2.       nieuzupełnienia w terminie braków pisma zawierającego powództwo wzajemne w zakresie określenia treści powództwa wzajemnego lub wskazania wartości przedmiotu sporu (§ 25 ust. 4).

[brak postanowienia o skutkach prawnych powództwa wzajemnego pozostawionego bez rozpoznania]Powództwo wzajemne pozostawione bez rozpoznania nie wywołuje skutków prawnych (§ 25 ust. 5).
[brak postanowienia o możliwości złożenia odpowiedzi na pismo zawierające powództwo wzajemne]Powód składa odpowiedź na pismo zawierające powództwo wzajemne w terminie 30 dni od dnia doręczenia mu tego pisma, chyba że Trybunał Arbitrażowy wyznaczy inny termin (§ 25 ust. 6).
[brak postanowienia o skutkach nieuiszczenia w terminie opłaty arbitrażowej od zarzutu potrącenia]W razie nieuiszczenia w terminie opłaty arbitrażowej od zarzutu potrącenia Trybunał Arbitrażowy pozostawia ten zarzut bez rozpoznania (§ 25 ust. 7).
Połączenie postępowań
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
Wydając postanowienie w przedmiocie połączenia postępowań Zespół Orzekający bierze pod uwagę wszystkie istotne okoliczności i kieruje się interesem stron, w tym zwłaszcza potrzebą zapewnienia sprawnego przebiegu postępowania (§ 9 ust. 4).[swobodna decyzja Trybunału Arbitrażowego w przedmiocie połączenia postępowań – brak konkretnych przesłanek, którymi powinien się kierować]
Przystąpienie do postępowania osoby trzeciej w charakterze strony
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
Osoba trzecia jest zobowiązana do zawiadomienia na piśmie, czy chce przystąpić do postępowania w charakterze strony (§ 10 ust. 2).Osoba trzecia jest zobowiązana do wskazania, czy chce przystąpić do postępowania w charakterze strony (§ 28 ust. 2)

 

Nieuiszczenie opłaty arbitrażowej i rejestracyjnej w ustalonym terminie skutkuje niedopuszczeniem osoby trzeciej do udziału w postępowaniu (§ 10 ust. 5).[brak postanowienia o tym, że nieuiszczenie opłaty arbitrażowej i rejestracyjnej skutkuje niedopuszczenie osoby trzeciej do udziału w postępowaniu]
Wczesne rozstrzygnięcie
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
[brak postanowień o wczesnym rozstrzygnięciu]Strona może wnieść o wczesne rozstrzygnięcie o każdym z żądań stron, zarzucie lub spornej kwestii, jeżeli:

1.       jej żądanie, zarzut lub stanowisko w spornej kwestii jest oczywiście zasadne, lub

2.       żądanie, zarzut lub stanowisko drugiej strony w spornej kwestii jest oczywiście bezzasadne (§ 29 ust. 1).

Trybunał Arbitrażowy wyznaczy drugiej stronie termin do wniesienia odpowiedzi na wniosek o wczesne rozstrzygnięcie (§ 29 ust. 2).
Rozstrzygając wniosek o wczesne rozstrzygnięcie, Trybunał Arbitrażowy weźmie pod uwagę, czy jego uwzględnienie przyczyni się do zwiększania szybkości i efektywności postępowania lub uniknięcia zbędnych kosztów (§ 29 ust. 3).
Zabezpieczenie roszczenia i zabezpieczenie dowodu
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
[brak postanowienia o uprawnieniu Zespołu Orzekającego do uzależnienia zabezpieczenia roszczenia od złożenia przez wnioskodawcę kaucji]Trybunał Arbitrażowy może uzależnić zabezpieczenie roszczenia od złożenia przez wnioskodawcę kaucji na zabezpieczenie roszczeń drugiej strony lub od dokonania innej czynności przez wnioskodawcę lub osobę trzecią (§ 30 ust. 1).
Na wniosek strony Zespół Orzekający może postanowić o zabezpieczeniu dowodu, jeśli jest to niezbędne ze względu na okoliczności sprawy (§ 30 ust. 2).Na wniosek strony Trybunał Arbitrażowy może postanowić o zabezpieczeniu dowodu (§ 30 ust. 2).
[brak postanowienia o obowiązku dołączenia do wniosku o zabezpieczenie dowodu potwierdzenia uiszczenia opłaty arbitrażowej] Do wniosku o zabezpieczenie roszczenia lub wniosku o zabezpieczenie dowodu dołączyć należy potwierdzenie uiszczenia opłaty arbitrażowej. W razie nieuiszczenia opłaty wniosek pozostawia się bez rozpoznania (§ 30 ust. 3).
[brak postanowienia o braku ograniczenia prawa strony do złożenia wniosku o zabezpieczenie roszczenia lub dowodu do sądu państwowego]Postanowienia o zabezpieczeniu nie ograniczają prawa strony do założenia wniosku o zabezpieczenie roszczenia lub wniosku o zabezpieczenie dowodu do sądu państwowego. Strona, która złożyła wniosek do sądu, powiadomi Trybunał Arbitrażowy o treści postanowienia niezwłocznie po jego doręczeniu (§ 30 ust. 6).
Arbiter doraźny
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
[brak postanowień o arbitrze doraźnym – nowa instytucja przed ukonstytuowaniem się Trybunału Arbitrażowego, rozpatruje wnioski w przedmiocie zabezpieczenia roszczenia lub dowodu]Najważniejsze postanowienia o arbitrze doraźnym:
Przed powołaniem Trybunału Arbitrażowego postanowienie w przedmiocie zabezpieczenia roszczenia lub dowodu może zostać wydane przez arbitra doraźnego (§ 31 ust. 1).
Strona może wnieść o zabezpieczenie roszczenia lub dowodu, wnosząc jednocześnie o powołanie arbitra doraźnego (§ 31 ust. 2)
Sąd Arbitrażowy niezwłocznie doręcza drugiej stronie odpis wniosku o zabezpieczenie roszczenia lub dowodu oraz powołanie arbitra doraźnego (§ 31 ust. 4).
Odpowiedź na wniosek o zabezpieczenie roszczenia lub dowodu oraz powołanie arbitra doraźnego powinna zostać wniesiona w terminie 3 dni roboczych od dnia doręczenia drugiej stronie wniosku (§ 31 ust. 5).
Rada Arbitrażowa powołuje arbitra doraźnego w terminie 3 dni roboczych od dnia złożenia wniosku o zabezpieczenie roszczenia lub dowodu oraz powołanie arbitra doraźnego (§ 31 ust. 6).
Strona może wnieść o wyłączenie arbitra doraźnego w terminie 2 dni roboczych od dnia powzięcia wiadomości o podstawie wyłączenia (§ 31 ust. 7).
Arbiter doraźny wydaje postanowienie w przedmiocie zabezpieczenia roszczenia lub

dowodu w terminie 21 dni od dnia przekazania mu przez Sąd Arbitrażowy odpisu wniosku o zabezpieczenie roszczenia lub dowodu oraz powołanie arbitra doraźnego (§ 31 ust. 10).

Arbiter doraźny nie może być arbitrem w sprawie, chyba że strony postanowią inaczej (§ 31 ust. 11).
Postanowienia arbitra doraźnego nie wiążą Trybunału Arbitrażowego (§ 31 ust. 12).
Posiedzenie organizacyjne i postanowienie organizacyjne
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
[brak postanowień o posiedzeniu i postanowieniu organizacyjnym – nowa instytucja mająca na celu ustalenie terminów posiedzeń i rozpraw podejmowanych w toku przyszłego procesu]Trybunał Arbitrażowy, po zasięgnięciu opinii stron, ustali terminu i porządek posiedzenia organizacyjnego w terminie 14 dni od dnia jego powołania, chyba że uzna przeprowadzenie posiedzenia za zbędne (§ 32 ust. 1).
Posiedzenie organizacyjne może zostać przeprowadzone za pomocą środków porozumiewania się na odległość (§ 32 ust. 1).
Trybunał Arbitrażowy wyda postanowienie organizacyjne w terminie 7 dni od dnia przeprowadzenia posiedzenia organizacyjnego. Jeżeli posiedzenia organizacyjnego nie przeprowadzono, Trybunał Arbitrażowy wyda postanowienie organizacyjne w terminie 21 dni od dnia jego powołania (§ 32 ust. 2).
Przedmiotem posiedzenia organizacyjnego i postanowienia organizacyjnego powinien być w szczególności harmonogram postępowania określający terminy składania pism przez strony, przedstawienia dowodów, rozprawy oraz przewidywany termin wydania wyroku (§ 32 ust. 3).
Rozszerzenie i cofnięcie powództwa
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
Powód może rozszerzyć powództwo do czasu zamknięcia rozprawy, chyba że Zespół Orzekający uzna, że rozszerzenie powództwa spowodowałoby nadmierne przedłużenie postępowania (§ 32 ust. 1).Powód może rozszerzyć powództwo do czasu zamknięcia postępowania, chyba że Trybunał Arbitrażowy wyznaczy inny termin albo uzna, że rozszerzenie powództwa spowoduje nadmierne przedłużenie postępowania (§ 33 ust. 1).
Rozszerzenie powództwa podlega opłacie zgodnie z Tabelą Opłat (§ 32 ust. 4).Strony uiszczają opłaty na rzecz Sądu Arbitrażowego zgodnie z taryfą opłat obowiązującą w dniu wszczęcia postępowania (§ 51).
Rozprawa
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
Zespół Orzekający rozpoznaje spór na rozprawie (§ 34 ust. 1).Rozprawę przeprowadza się, jeżeli wnosi o to strona lub Trybunał Arbitrażowy uzna to za zasadne (§ 34 ust. 1).
Za zgodą stron Zespół Orzekający może rozstrzygnąć spór bez wyznaczenia rozprawy, na podstawie twierdzeń stron zawartych w ich pismach i złożonych przez nie dokumentów lub innych dowodów, jeżeli uzna spór za dostatecznie wyjaśniony (§ 34 ust. 1).Trybunał Arbitrażowy może nie przeprowadzić rozprawy, pomimo wniosku o jej przeprowadzenie, jeżeli: (1) wartość przedmiotu sporu nie przekracza 100.000 zł, (2) w ramach wczesnego rozstrzygnięcia, (3) jeżeli Trybunał Arbitrażowy umarza postępowanie i rozstrzyga o kosztach postępowania albo rozstrzyga tylko o kosztach (§ 34 ust. 1).
Na rozprawie mogą być obecni także Przewodniczący Rady Arbitrażowej, Dyrektor Generalny i członek Rady Arbitrażowej (§ 34 ust. 2).[brak wskazania o możliwości obecności na rozprawie Przewodniczącego rady Arbitrażowej, Dyrektora Generalnego i członka Rady Arbitrażowej]
Rozprawa odbywa się w terminach wynikających z harmonogramu przyjętego przez Zespół Orzekający lub wyznaczonych przez arbitra przewodniczącego (§  34 ust. 3).

 

Rozprawa odbywa się w czasie i miejscu określonym przez Trybunał Arbitrażowy po zasięgnięciu opinii stron. Trybunał Arbitrażowy może ustalić przebieg poszczególnych czynności w ramach rozprawy i czas każdej z nich (§ 34 ust. 3).
[brak wskazania o możliwości przeprowadzenia rozprawy w formie wideokonferencji]

 

Trybunał Arbitrażowy może, po zasięgnięciu opinii stron, postanowić o przeprowadzeniu rozprawy w formie wideokonferencji (§ 34 ust. 7).
Przed rozprawą arbiter przewodniczący może wydawać postanowienia mające na celu przygotowanie rozprawy tak, aby rozstrzygnięcie sporu nastąpiło w możliwie najkrótszym terminie (§ 34 ust. 4).[brak uprawnienia arbitra przewodniczącego do wydawania postanowień mających na celu przygotowanie rozprawy]
Rozprawą kieruje arbiter przewodniczący (§ 34 ust. 5).[brak wskazania expressis verbis kto kieruje rozprawą]
[brak swobody Trybunału Arbitrażowego w określeniu sposobu utrwalenia przebiegu rozprawy – szczegółowe uregulowanie zawiera rozdział o protokołach]Przebieg rozprawy zostanie utrwalony w sposób określony przez Trybunał Arbitrażowy (§ 34 ust.6).
Dowody
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
Na stronie spoczywa ciężar wskazania dowodów dla udowodnienia faktów, z których wywodzi ona skutki prawne (§ 33 ust. 1).[brak postanowienia o ciężarze dowodów – skutkuje przeniesieniem na Trybunał ciężaru wskazania i udowodnienia konkretnych faktów i zdarzeń, mając na celu wszechstronne wyjaśnienie stanu faktycznego sprawy]
W razie potrzeby przeprowadzenia dowodu poza miejscem postępowania Zespół Orzekający może powierzyć tę czynność jednemu z arbitrów. Strony i ich pełnomocnicy mają prawo brać udział w przeprowadzeniu dowodu przez wyznaczonego arbitra (§ 33 ust. 7).[brak postanowienia o przeprowadzeniu dowodu poza miejscem postępowania]
Świadkowie
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
[brak wskazania expressis verbis, że członek organu osoby prawnej i wspólnik spółki składający zeznania jest – bądź nie jest –  świadkiem]  Członek organu osoby prawnej i wspólnik spółki składający zeznania jest świadkiem w postępowaniu (§ 36 ust. 1)
Biegli
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
Zespół Orzekający może powołać biegłego lub biegłych zlecając im sporządzenie opinii, tj. z własnej inicjatywy i bez zasięgania opinii stron (§ 33 ust. 11).Trybunał Arbitrażowy może powołać biegłego na wniosek strony albo z własnej inicjatywy i po zasięgnięciu opinii stron (§ 37 ust. 2).
Zespół Orzekający może dopuścić dowód z opinii sporządzonej na zlecenie stron lub strony (§ 33 ust. 11).[Trybunał Arbitrażowy nie może dopuścić dowodu z opinii sporządzonej na zlecenie stron lub strony]
[brak postanowień o bezstronności i niezależności biegłego]Biegły powinien być bezstronny i niezależny (§37 ust. 3).
Protokoły
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
Postanowienie o protokołach z przebiegu rozprawy i innych czynności (§ 35).[brak postanowień o protokołach – paragraf usunięty, poza swobodą określenia przez Trybunał Arbitrażowy sposobu utrwalenia przebiegu rozprawy]

Przebieg rozprawy zostanie utrwalony w sposób określony przez Trybunał Arbitrażowy (§ 34 ust.6).

Umorzenie postępowania
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
Zespół Orzekający umarza postępowanie w przypadkach określonych w Regulaminie, a także jeżeli:

1.       powód cofnął pozew, chyba że pozwany zgłosił sprzeciw, a Zespół Orzekający uznał, że pozwany ma uzasadniony interes w rozstrzygnięciu sporu lub

2.       powód nie wniósł pozwu w terminie określonym przez Zespół Orzekający na podstawie § 28 ust. 5;

3.       dalsze postępowanie stało się z innych przyczyn zbędne lub niemożliwe;

4.       od zawieszenia postępowania na podstawie wskazanej w § 36 ust. 1 upłynął rok, a żadna ze stron nie wniosła o jego podjęcie (§ 40 ust. 1).

Dodatkowe przesłanki umorzenia postępowania przez Trybunał Arbitrażowy w całości lub w części:

1.       nie jest właściwy do rozstrzygnięcia sporu,

2.       strona nie uzupełniła w terminie opłaty arbitrażowej,

3.       strona cofnęła powództwo, chyba że druga strona się temu sprzeciwiła, a Trybunał Arbitrażowy uzna, że ma ona uzasadniony interes w rozstrzygnięciu sporu,

4.       strony zawarły ugodę, chyba że wniosły o nadanie jej formy wyroku,

5.       dalsze postępowanie stało się zbędne lub niemożliwe z innych przyczyn,

6.       od zawieszenia postępowania na zgodny wniosek stron upłynął rok, a żadna z nich nie wniosła o jego podjęcie (§ 40 ust. 1).

Wyrok
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
Wyrok powinien zostać wydany w terminie 9 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania i nie później niż w terminie 30 dni od zamknięcia rozprawy (§ 40 ust. 2).Wyrok powinien zostać wydany w terminie 6 miesięcy od dnia powołania Trybunału Arbitrażowego, jednak nie później niż w terminie 2 miesięcy od ostatniego dnia rozprawy albo od dnia wniesienia ostatniego pisma strony (§ 41 ust. 3).
Dyrektor Generalny może, z urzędu bądź na wniosek arbitra przewodniczącego, przedłużyć każdy z powyższych terminów, jeżeli jest to uzasadnione złożonością problemów występujących w sporze lub innymi ważnymi względami (§ 40 ust. 2).Dyrektor Generalny może z ważnej przyczyny zawieszać, przedłużać i przywracać terminy zakreślone w Regulaminie oraz terminy, które wyznaczy (§ 11 ust. 3).

 

[brak wskazania, że Trybunał Arbitrażowy nadaje rozstrzygnięciom dotyczącym kosztów postępowania formę wyroku]Trybunał Arbitrażowy nadaje rozstrzygnięciom dotyczącym kosztów postępowania formę wyroku (§ 41 ust. 1).
Treść i forma wyroku
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
[brak obowiązku przekazania Sądowi Arbitrażowemu projektu wyroku przed jego podpisaniem]Przed podpisaniem wyroku Trybunał Arbitrażowy przekaże Sądowi Arbitrażowemu jego projekt. Przewodniczący Rady Arbitrażowej może zgłosić Trybunałowi Arbitrażowemu uwagi niedotyczące merytorycznej treści wyroku w celu dokonania niezbędnych poprawek (§ 42 ust. 2).
Datą wyroku, jeżeli Zespół Orzekający składa się z trzech arbitrów – data złożenia podpisu przez drugiego z nich (§ 41 ust. 4).Datą wyroku, jeżeli Trybunał Arbitrażowy składa się z więcej niż jednego arbitra jest dzień złożenia podpisu przez ostatniego z większości arbitrów (§ 42 ust. 4).
Wyrok częściowy i wyrok wstępny
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
Zdefiniowanie wyroku wstępnego, jako uznającego roszczenie za usprawiedliwione co do zasady. Zespół Orzekający może prowadzić dalej postępowanie co do spornej wysokości żądania (§ 42 ust. 3).Zdefiniowanie wyroku wstępnego jako wyroku, w którym Trybunał Arbitrażowy rozstrzyga o części kwestii spornych między stronami (§ 43 ust. 2).
Doręczenie wyroku
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
[brak możliwości złożenia wniosku o przesłanie kopii wyroku pocztą elektroniczną]Strona będzie mogła po wysłaniu wyroku, złożyć wniosek o przesłanie kopii wyroku pocztą elektroniczną. Przekazania elektronicznej kopii wyroku nie uważa się za doręczenie wyroku (§ 45 ust. 4).
Sprostowanie i wykładnia wyroku
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
W terminie 14 dni od daty otrzymania wyroku, strona może zgłosić wniosek, doręczając jego odpis drugiej stronie, o:

1.       rozstrzygnięcie wątpliwości co do treści wyroku (wykładnię wyroku),

2.       sprostowanie w tekście wyroku niedokładności, błędów pisarskich albo rachunkowych lub innych oczywistych omyłek (§ 45 ust. 1).

W terminie 30 dni od dnia doręczenia wyroku strona może wnieść o:

1.       sprostowanie niedokładności, błędów pisarskich lub rachunkowych lub innych oczywistych omyłek w wyroku,

2.       wykładnię wyroku (§ 46 ust. 1).

[brak procedury złożenia odpowiedzi na wniosek o sprostowanie lub wykładnię wyroku]Druga strona składa odpowiedź na wniosek o sprostowanie lub wykładnię wyroku w terminie 14 dni od dnia doręczenia jej wniosku, chyba że Trybunał Arbitrażowy wyznaczy inny termin (§ 46 ust. 2).
[brak terminu rozstrzygania o wniosku o sprostowanie lub wykładnię wyroku]Trybunał Arbitrażowy rozstrzyga o wniosku o sprostowanie lub wykładnię wyroku w terminie 30 dni od dnia złożenia odpowiedzi przez drugą stronę lub bezskutecznego upływu terminu do złożenia odpowiedzi (§ 46 ust. 3).
Uzupełnienie wyroku
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
[brak procedury złożenia odpowiedzi na wniosek o uzupełnienie wyroku]Druga strona będzie mogła złożyć odpowiedź na wniosek o uzupełnienie wyroku w terminie 14 dni od dnia doręczenia jej wniosku, chyba że Trybunał Arbitrażowy wyznaczy inny termin (§ 47 ust. 2).
Zespół Orzekający wydaje wyrok uzupełniający w terminie 30 dni od daty złożenia wniosku (§ 46 ust. 3).

 

Trybunał Arbitrażowy wydaje wyrok uzupełniający lub oddala wniosek o uzupełnienie wyroku w terminie 30 dni od dnia złożenia odpowiedzi przez drugą stronę lub bezskutecznego upływu terminu do złożenia odpowiedzi (§ 47 ust. 3).
Postanowienia
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
[brak postanowienia o obowiązku sporządzenia pisemnego uzasadnienia postanowienia w przedmiocie wyłączenia arbitra]Dodanie obowiązku sporządzenia pisemnego uzasadnienia postanowienia w przedmiocie wyłączenia arbitra (§ 48 ust. 3).
W sprawach dotyczących organizacji postępowania arbiter przewodniczący może wydawać postanowienia samodzielnie. Postanowienie takie może zostać uchylone lub zmienione przez Zespół Orzekający (§ 39 ust. 2).[brak postanowienia o samodzielnym wydawaniu postanowień przez arbitra przewodniczącego]
Koszty postępowania
Regulacja obowiązującaZałożenia projektu nowego regulaminu
Strona, która wnosi o zasądzenie kosztów postępowania, w razie potrzeby składa spis i dowody poniesienia kosztów (§ 50 ust. 3).Strona, która wnosi o zasądzenie kosztów postępowania, każdorazowo składa spis kosztów (§ 50 ust. 3).

 

Autorzy:
 adw. Katarzyna Gelo
 asystentka prawna Zuzanna Ciesiołkiewicz

Udostępnij

Newsletter

Bądź na bieżąco. Otrzymuj od nas alerty prawne, aktualne komentarze oraz informacje o nowych publikacjach ekspertów z Brysiewicz, Bokina i Wspólnicy sp.k..