fbpx
       

BBS NEWS

BBS NEWS to comiesięczny cykl informacyjny o prawie i biznesie oraz aspektach prawnych zmian społecznych. Przedstawiamy najnowsze doniesienia, nowelizacje oraz kluczowe tematy przedstawione w formie, krótkich i treściwych tekstów informacyjnych.

Bądź na bieżąco.

 

GRUDZIEŃ 2023

  1. Hejt, a konsekwencje prawne.

  2. Niedziela handlowa w Wigilię przeniesiona!

  3. Hulajnogi elektryczne z obowiązkowym OC?

  4. Nowe typy przestępstw w Kodeksie Karnym.
  5. Zmiany w prawie spadkowym

 

 

1. Niedziela handlowa w Wigilię przeniesiona!

Ustawa o ograniczeniu handlu w niedzielę i święta oraz w niektóre inne dni, przewiduje dwa zasadnicze wyjątki od ograniczenia handlu w niedzielę.

  • Pierwszy – odstąpienie od zakazu handlu dla określonych w niej placówek,
  • zaś drugi wymienia niedziele, w których nie obowiązuje zakaz handlu i są to między innymi dwie niedziele poprzedzające pierwszy dzień Bożego Narodzenia. W tym roku jest to 17.12 oraz jak początkowo planowano 24.12, czyli Wigilia Bożego Narodzenia.

W związku z tym Sejm przyjął projekt ustawy o zmianie ustawy o ograniczeniu handlu w niedzielę i święta, został on wniesiony przez premiera Mateusza Morawieckiego i zakłada przeniesienie niedzieli handlowej z 24 grudnia (Wigilia Bożego Narodzenia) na 10 grudnia 2023 r.

Największe wątpliwości budził fakt, że przeniesienie niedzieli handlowej z 24 grudnia na 10 grudnia nastąpi ze wszystkimi dodatkowymi obostrzeniami. Oznaczałoby to, że sklepy w niedzielę 10 grudnia mogłyby być otwarte jedynie do godziny 14:00, tak jak ma to miejsce zazwyczaj w Wigilię Bożego Narodzenia.

W poniedziałek 27 listopada Komisja Gospodarki i Rozwoju Sejmu odrzuciła rządowy projekt i zamiast tego zaakceptowała propozycję poselską Polski 2050, która wyklucza ograniczenie godzinowe pracy w niedzielę 10 grudnia.

Autor: Maria Wyszyńska-Dawgul,  Asystentka prawna

_____________________________________________________________________________________________________________________________

2. Hejt – konsekwencje prawne.

Działanie hejtera, z którym możemy się spotkać w Internecie, należy zgłosić administratorowi strony – udostępniając nr IP hejtera. Ponadto możemy zwrócić się z prośbą do administratora strony, aby ten usunął obraźliwą dla nas treść.

Zgłoszenia możemy również dokonać na Policji lub w Prokuraturze składając ustną lub pisemną skargę oraz wystąpić na drogę sądową i formalnie wnieść akt oskarżenia.

Przepisy kodeksu karnego regulują tematykę hejtu. Na wstępne należy zaznaczyć, iż zjawisko hejtu należy skwalifikować jako przestępstwo.

Jeżeli sprawca swoim zachowaniem poniża druga osobę nie pozostaję on bezkarny.

  • Zgodnie z art. 212 § 1 Kodeksu karnego „Kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
  • Natomiast § 2 tego przepisu stanowi, że „jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku”.

Konsekwencje stresowania hejtu wskazuję również art. 216 Kodeksu karnego.

  • Zgodnie z art. 216. § 1 Kodeksu karnego „kto znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
  • 2 ww. przepisu „kto znieważa inną osobę za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku”.

Zniewaga polega przede wszystkim na użyciu wulgarnych i obraźliwych słów, których celem jest poniżenie, obrażenie oraz ośmieszenie drugiej osoby. Jak wskazuję § 1 art. 216 Kodeksu karnego znieważenie może być skierowane zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio do osoby znieważonej.

Hejt może również zostać uznany za groźbę karalną z art. 190 Kodeksu karnego

  • „Kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub na szkodę osoby dla niej najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w osobie, do której została skierowana lub której dotyczy, uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”

Jak również przestępstwa z art. 190a kodeksu karnego tzw. stalking

  • „Kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby dla niej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia lub istotnie narusza jej prywatność, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.”

Ponadto w sytuacji, gdy hejt będzie miał podłoże rasistowskie, będzie stanowił przestępstwo publicznego znieważenia z powodu przynależności narodowej, etnicznej lub rasowej z art. 257 Kodeksu karnego.

Na podstawie wyżej wymienionych przepisów, należy wskazać, iż osobie która stosuje hejt, grozi kara grzywny, ograniczenie oraz pozbawienie wolności.

Autor: Emilia Skibowska,  Asystentka prawna

_____________________________________________________________________________________________________________________________

3. Hulajnogi elektryczne z obowiązkowym OC?

W dniu 23 grudnia 2023 roku wejdzie w życie nowelizacja dyrektywy 2009/103/WE w sprawie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych i egzekwowania obowiązku ubezpieczania od takiej odpowiedzialności.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2021/2118 z 24 listopada 2021 ma na celu wzmocnienie ochrony poszkodowanych w wypadkach drogowych. Nie są jednak prawdą pojawiające się plotki o obowiązku wykupienia ubezpieczenia OC i AC przez użytkowników.

Jeżeli jednak w najbliższej przyszłości prawo w Polsce miałoby się zmienić, to obowiązek zapewnienia ubezpieczenia spoczywałby na usługodawcy a nie na użytkownikach. Obecnie w Polsce ubezpieczenie na hulajnogę można wykupić wyłącznie dobrowolnie, ponieważ wpisuje się ona w ramy definicji pojazdu, lecz nie spełnia wymogów właściwych pojazdowi silnikowemu.

Autor: Filip Koryciński,  Asystent prawny

_____________________________________________________________________________________________________________________________

4. Nowe typy przestępstw w Kodeksie Karnym

Dnia 1 października 2023 r. weszła w życie nowelizacja Kodeku karnego obejmująca część ogólną kodeksu jak i część szczególną, w której znalazły się nowe typy przestępstw.

Jednym z nich jest dodany do art. 148 KK par. 5, zgodnie z którym za przygotowanie do zabójstwa grozi kara pozbawienia wolności od 2 do 15 lat.

Kolejnym nowym przestępstwem, związanym z uzupełnieniem karalności przygotowania zabójstwa, jest przyjęcie zlecenia zabójstwa człowieka w zamian za udzieloną lub obiecaną korzyść majątkową lub osobistą (art. 148a par. 1 KK). Czyn ten również zagrożony jest karą pozbawienia wolności od lat 2 do 15. Według zaś par. 2 ww. przepisu, karze za to przestępstwo nie podlega ten, kto przed wszczęciem postępowania karnego ujawnił wobec organu powołanego do ścigania przestępstw osobę lub osoby zlecające zabójstwo oraz istotne okoliczności popełnionego czynu. Penalizacja zlecenia zabójstwa nie może być utożsamiana z kryminalizacją zamiaru zabójstwa, bowiem stanowi ona zmianę w świecie zewnętrznym (jest zatem czynem), polegającą na tym, że przyjmujący manifestuję gotowość wykonania zlecenia zlecającemu, czym realizuje znamiona owego przestępstwa. Szkodliwość społeczna tego czynu wynika zaś z zawartego z porozhttps://bbs-legal.pl/nowelizacja-kodeksu-karnego-pazdziernik-2023-r/umienia między ww. podmiotami.

Autor: Julia Cichowska,  Asystentka prawna

Więcej o nowelizacji KK w aspekcie dodania nowych przestępstw przeczytasz tutaj >>

_____________________________________________________________________________________________________________________________

5. Zmiany w prawie spadkowym

Z dniem 15 listopada 2023 roku weszły w życie zmiany przepisów w prawie spadkowym. Wśród nich:

  • uproszczenie procedury odrzucenia spadku w imieniu małoletnich dzieci,
  • ograniczenie kręgu spadkobierców ustawowych w tzw. trzeciej grupie spadkowej, a także
  • rozszerzenie katalogu przesłanek niegodności dziedziczenia.

Uproszczenie procedury odrzucenia spadku w imieniu małoletnich dzieci, która zakłada, że odrzucenie spadku w imieniu małoletnich dzieci będzie możliwe bez uprzedniej zgody sądu opiekuńczego.

Dotychczas rodzice musieli uzyskać zgodę sądu opiekuńczego przed złożeniem oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu dziecka. Obecnie wystarczające będzie złożenie przez rodzica oświadczenia przed notariuszem lub w sądzie. Nowe zasady nie dotyczą jednak sytuacji, w których dziecko jest powołane do dziedziczenia w pierwszej kolejności po jednym z rodziców, a także, gdy drugi rodzic, któremu przysługuje władza rodzicielska nie wyrazi zgody na odrzucenie spadku – wtedy zgoda sądu dalej będzie wymagana.

Zgoda będzie zaś wydawana nie jak dotychczas przez sąd opiekuńczy, a przez sąd spadku, chyba, że postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku nie zostało jeszcze wszczęte. Co istotne – na czas trwania postępowania o stwierdzenie nabycia spadku, bieg sześciomiesięcznego terminu na złożenie oświadczenia ulegnie zawieszeniu.

Przepisy dot. uproszczenia procedury odrzucenia spadku w imieniu małoletnich dzieci będą miały zastosowanie także do spadków otwartych przed 15 listopada 2023 roku, jeśli termin na złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku nie upłynął przed datą wejścia zmian w życie.

Ograniczenie kręgu spadkobierców ustawowych dotyczy tzw. trzeciej grupy spadkowej – dziadków spadkodawcy i ich zstępnych. Dotychczasowe przepisy zakładały, że w przypadku niedożycia otwarcia spadku przez jednego z dziadków spadkodawcy, jego udział spadkowy przypada jego zstępnym. Od 15 listopada 2023 roku dziedziczenie zstępnych dziadków ograniczono wyłącznie do ich dzieci (wujkowie oraz ciotki spadkodawcy) oraz wnuków (rodzeństwo cioteczne i stryjeczne spadkodawcy). W przypadku braku dzieci i wnuków, spadek przejmie gmina, w której spadkodawca mieszkał przed śmiercią.

Ograniczenie kręgu spadkobierców ustawowych będzie miało zastosowanie do spadków otwartych po 15 listopada 2023 roku.

Rozszerzenie katalogu przesłanek niegodności dziedziczenia zgodnie z art. 928 k.c. zawiera zamknięty katalog przesłanek uzasadniających uznanie spadkobiercy za niegodnego dziedziczenia. Zgodnie z nowym brzmieniem katalog rozszerzono, a za niegodnego dziedziczenia będzie mógł zostać uznany spadkobierca, który:

  • uporczywie uchylał się od płacenia alimentów na rzecz spadkodawcy stwierdzonych orzeczeniem sądu, ugodą lub umową;
  • uporczywie uchylał się od wykonywania obowiązku pieczy nad spadkodawcą, w szczególności wynikającego z władzy rodzicielskiej, opieki, sprawowania funkcji rodzica zastępczego, małżeńskiego obowiązku wzajemnej pomocy albo obowiązku wzajemnego szacunku i wspierania się rodzica i dziecka.

Na nowe przesłanki niegodności dziedziczenia spadkodawcy będą mogli się powołać, jeśli spadkodawca zmarł po 15 listopada 2023 roku.

Autor: Zuzanna Ciesiołkiewicz,  Asystentka prawna

Udostępnij

Newsletter

Bądź na bieżąco. Otrzymuj od nas alerty prawne, aktualne komentarze oraz informacje o nowych publikacjach ekspertów z Brysiewicz, Bokina i Wspólnicy sp.k..