Zgoda będzie zaś wydawana nie jak dotychczas przez sąd opiekuńczy, a przez sąd spadku, chyba, że postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku nie zostało jeszcze wszczęte. Co istotne – na czas trwania postępowania o stwierdzenie nabycia spadku, bieg sześciomiesięcznego terminu na złożenie oświadczenia ulegnie zawieszeniu.
Przepisy dot. uproszczenia procedury odrzucenia spadku w imieniu małoletnich dzieci będą miały zastosowanie także do spadków otwartych przed 15 listopada 2023 roku, jeśli termin na złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku nie upłynął przed datą wejścia zmian w życie.
Ograniczenie kręgu spadkobierców ustawowych dotyczy tzw. trzeciej grupy spadkowej – dziadków spadkodawcy i ich zstępnych. Dotychczasowe przepisy zakładały, że w przypadku niedożycia otwarcia spadku przez jednego z dziadków spadkodawcy, jego udział spadkowy przypada jego zstępnym. Od 15 listopada 2023 roku dziedziczenie zstępnych dziadków ograniczono wyłącznie do ich dzieci (wujkowie oraz ciotki spadkodawcy) oraz wnuków (rodzeństwo cioteczne i stryjeczne spadkodawcy). W przypadku braku dzieci i wnuków, spadek przejmie gmina, w której spadkodawca mieszkał przed śmiercią.
Ograniczenie kręgu spadkobierców ustawowych będzie miało zastosowanie do spadków otwartych po 15 listopada 2023 roku.
Rozszerzenie katalogu przesłanek niegodności dziedziczenia zgodnie z art. 928 k.c. zawiera zamknięty katalog przesłanek uzasadniających uznanie spadkobiercy za niegodnego dziedziczenia. Zgodnie z nowym brzmieniem katalog rozszerzono, a za niegodnego dziedziczenia będzie mógł zostać uznany spadkobierca, który:
- uporczywie uchylał się od płacenia alimentów na rzecz spadkodawcy stwierdzonych orzeczeniem sądu, ugodą lub umową;
- uporczywie uchylał się od wykonywania obowiązku pieczy nad spadkodawcą, w szczególności wynikającego z władzy rodzicielskiej, opieki, sprawowania funkcji rodzica zastępczego, małżeńskiego obowiązku wzajemnej pomocy albo obowiązku wzajemnego szacunku i wspierania się rodzica i dziecka.
Na nowe przesłanki niegodności dziedziczenia spadkodawcy będą mogli się powołać, jeśli spadkodawca zmarł po 15 listopada 2023 roku.
Autor: Zuzanna Ciesiołkiewicz, Asystentka prawna